دندان درد در دوران بارداری می‌تواند یک تجربه ناخوشایند و استرس‌زا باشد. شاید شما هم در نیمه‌شب با درد ناگهانی دندان از خواب بیدار شده‌اید و به این فکر کرده‌اید که آیا می‌توان بدون آسیب به جنین این درد را تسکین داد؟ بسیاری از مادران باردار با این مشکل مواجه می‌شوند، اما خبر خوب این است که راهکارهای ایمنی برای کنترل و درمان آن وجود دارد. در این مقاله، راه های موثر و بی‌خطر برای درمان دندان درد در بارداری را بررسی می‌کنیم.
علل دندان درد در بارداری چیست؟
دندان درد در دوران آبستن معمولاً ناشی از تغییرات هورمونی است که باعث التهاب و حساسیت بیشتر لثه ها و دندان‌ها می‌شود. در این دوره، افزایش سطح هورمون های استروژن و پروژسترون می‌تواند واکنش لثه ها به پلاک های باکتریایی را تشدید کرده و منجر به التهاب، خونریزی و حساسیت دندان‌ها شود. علاوه بر این، افزایش جریان خون در بدن مادر که برای تأمین نیازهای جنین ضروری است، باعث می‌شود لثه‌ها متورم شده و حساس‌تر از قبل شوند. این وضعیت می‌تواند به‌خصوص هنگام مسواک زدن یا مصرف غذاهای داغ و سرد درد و ناراحتی در لثه‌ها و دندان‌ها ایجاد کند.
عوامل تغذیه‌ای نیز در دندان درد دوران بارداری نقش مهمی دارند. مصرف بیشتر مواد غذایی شیرین و اسیدی، که به دلیل ویارهای بارداری شایع‌تر است، محیط مناسبی برای رشد باکتری‌های مولد پوسیدگی ایجاد می‌کند. این امر خطر پوسیدگی دندان را افزایش داده و موجب درد و حساسیت دندانی می‌شود. از سوی دیگر، نیاز بالای بدن به کلسیم برای رشد استخوان های جنین ممکن است باعث کاهش ذخایر کلسیم مادر شود. در صورت دریافت ناکافی این ماده معدنی، دندان‌ها ضعیف‌تر شده و بیشتر در معرض پوسیدگی و آسیب قرار می‌گیرند، که در نهایت می‌تواند باعث دندان درد مداوم در دوران بارداری شود.
درمان خانگی دندان درد در بارداری
حالا که علل دندان درد در این دوره برای شما روشن شد، به بررسی روش های درمان خانگی دندان درد در بارداری می پردازیم که همیشه اولین و سریعترین روش برای درمان در این دوره حساس می باشد:
1.شستشوی دهان با آب نمک
یکی از ساده ترین و موثرترین روش های خانگی برای کاهش دندان‌درد در دوران بارداری، شستشوی دهان با آب نمک است. آب نمک خاصیت ضد عفونی‌کننده دارد و می‌تواند با از بین بردن باکتری های مضر دهان، التهاب لثه را کاهش دهد. همچنین، غرغره کردن آب نمک گرم به تسکین درد و کاهش ورم لثه کمک می‌کند. برای تهیه این محلول، کافی است نصف قاشق چای‌خوری نمک را در یک لیوان آب ولرم حل کرده و دهان را با آن بشویید. این کار را چندین بار در طول روز انجام دهید تا تأثیر آن را در کاهش درد ببینید؛ به خصوص در درمان درد دندان عقل در بارداری که می‌تواند به دلیل رویش نامناسب، التهاب لثه یا عفونت، درد و ناراحتی زیادی ایجاد کند.
این کار نه تنها التهاب و حساسیت لثه را کاهش می دهد، بلکه به تسریع بهبود زخم های ناشی از رشد دندان عقل نیز کمک می‌کند.
2.استفاده از کمپرس سرد
کمپرس سرد یکی از روش های طبیعی و موثر برای درمان سریع دندان درد در شب در بارداری است. سرما باعث بی‌حس شدن ناحیه درد شده و التهاب را کاهش می‌دهد. برای این کار، یک کیسه یخ را درون یک حوله نازک پیچیده و آن را به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه روی گونه نزدیک به دندان دردناک قرار دهید. این کار نه تنها باعث کاهش درد می‌شود، بلکه تورم و التهاب لثه را نیز کنترل می‌کند. بهتر است این روش را چند بار در روز تکرار کنید تا تأثیر آن به حداکثر برسد.
3.استفاده از روغن میخک
روغن میخک از گذشته به عنوان یک درمان طبیعی برای دندان درد شناخته شده است. این روغن دارای خاصیت ضد باکتریایی و بی‌حس‌کنندگی بوده و می‌تواند درد ناشی از التهاب لثه و پوسیدگی دندان را کاهش دهد. برای استفاده، یک پنبه کوچک را به مقدار کمی روغن میخک آغشته کرده و روی دندان یا لثه دردناک بگذارید. توجه داشته باشید که مصرف بیش از قطره میخک برای دندان درد در بارداری ممکن است باعث تحریک لثه شود، بنابراین باید از مقدار کم و به صورت محدود استفاده شود.
4.نوشیدن چای بابونه یا چای سبز
چای بابونه و چای سبز به عنوان یکی از راه های درمان سنتی دندان درد در بارداری هستند که هر دو به دلیل خواص ضد التهابی خود می‌توانند در کاهش التهاب لثه و دندان درد دوران بارداری مفید باشند. چای بابونه به آرامش لثه های حساس کمک کرده و درد را تسکین می‌دهد، در حالی که چای سبز دارای ترکیبات آنتی‌اکسیدانی قوی است که با باکتری های مضر دهان مقابله می‌کند. برای بهره مندی از این خواص، یک چای کیسه‌ای بابونه یا چای سبز را در آب داغ قرار داده، اجازه دهید کمی خنک شود و سپس به آرامی جرعه جرعه بنوشید. همچنین می‌توانید چای را در دهان نگه دارید تا تأثیر بیشتری روی ناحیه ملتهب داشته باشد.
5.مسواک زدن و نخ دندان کشیدن منظم
حفظ بهداشت دهان و دندان در دوران بارداری اهمیت ویژه‌ای دارد، زیرا تغییرات هورمونی می‌توانند منجر به افزایش حساسیت لثه ها و تجمع پلاک های باکتریایی شوند. مسواک زدن منظم با یک مسواک نرم و استفاده از نخ دندان روزانه به جلوگیری از التهاب لثه و پوسیدگی دندان کمک می‌کند. همچنین توصیه می‌شود از خمیر دندان های حاوی فلوراید استفاده کنید تا دندان‌ها تقویت شده و مقاومت بیشتری در برابر باکتری‌ها داشته باشند. رعایت این موارد ساده اما مهم، نه تنها از بروز دندان‌درد جلوگیری می‌کند، بلکه سلامت کلی دهان و دندان را در طول دوران بارداری حفظ می‌کند.
برای آشنا شدن با روش های خانگی درمان سریع دندان درد در شب بخوانید.
برای درمان دندان درد در بارداری چه دارویی بخوریم؟
یکی از سوالاتی که برای مادران باردار در این موضوع پیش می‌آید این است که اگر درمان های خانگی و فوری و طبیعی برای درمان دندان درد مادران حامله پاسخگو نباشد از چه داروهایی استفاده باید کرد که هم کار ساز باشد هم به سلامتی جنین آسیبی نزند؟ در ادامه به معرفی این دارو ها و بررسی آنها خواهیم پرداخت.
استامینوفن (تایلنول): ایمن ترین گزینه
استامینوفن (با نام تجاری تایلنول) یکی از معدود داروهای مسکن است که در دوران بارداری ایمن محسوب می‌شود. این دارو به کاهش درد دندان کمک می‌کند، بدون اینکه خطر جدی برای مادر یا جنین داشته باشد. پزشکان معمولاً استامینوفن را به عنوان اولین گزینه برای تسکین دندان درد در بارداری توصیه می‌کنند، زیرا برخلاف داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)، تأثیری بر انقباضات رحمی یا رشد جنین ندارد. با این حال، مادران باردار باید از مصرف بیش از حد این دارو خودداری کنند و حتماً دوز مصرفی را مطابق با توصیه پزشک رعایت کنند تا از عوارض احتمالی جلوگیری شود.
داروهای ضد التهابی مانند ایبوپروفن
ایبوپروفن و سایر داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) معمولاً برای کاهش درد و التهاب مؤثر هستند، اما مصرف آنها در دوران بارداری باید با احتیاط صورت گیرد. تحقیقات نشان داده است که استفاده از ایبوپروفن در سه ماهه اول ممکن است خطر سقط جنین را افزایش دهد و در سه ماهه سوم می‌تواند باعث بسته شدن زودرس مجرای شریانی جنین شود که برای رشد قلب و سیستم عروقی او حیاتی است. به همین دلیل، مصرف این دارو در دوران بارداری توصیه نمی‌شود، مگر اینکه پزشک در شرایط خاص و با در نظر گرفتن مزایا و معایب آن تجویز کند.
آنتی بیوتیک‌ها: فقط با تجویز پزشک
در صورتی که دندان‌درد ناشی از عفونت باشد، مصرف آنتی‌بیوتیک ممکن است ضروری شود. برخی از آنتی‌بیوتیک‌ها مانند پنی‌سیلین، آموکسی‌سیلین و کلیندامایسین در دوران بارداری ایمن هستند و معمولاً برای کنترل عفونت های دندانی تجویز می‌شوند. با این حال، مادران باردار نباید به صورت خودسرانه از آنتی‌بیوتیک‌ها استفاده کنند، زیرا مصرف نادرست آنها می‌تواند عوارضی برای سلامت مادر و جنین به دنبال داشته باشد. همیشه باید قبل از مصرف هر نوع آنتی‌بیوتیک، با پزشک مشورت شود تا دوز مناسب و نوع داروی بی‌خطر تعیین شود.
بیشتر بخوانید: درمان دندان درد در شیمی درمانی چگونه انجام می شود؟
مشورت با دندانپزشک برای کشیدن دندان در ماه های مناسب بارداری
در مواردی که درد دندان ها مانند دندان عقل به شدت دردناک شده و موجب التهاب، عفونت یا مشکلات جدی در جویدن و صحبت کردن می‌شود، ممکن است نیاز به کشیدن آن باشد. در دوران بارداری، سه ماهه دوم معمولاً بهترین زمان برای درمان درد دندان عفونتی در بارداری است، زیرا در این دوره، خطرات ناشی از بی‌حسی و استرس های دندانپزشکی برای جنین کمتر از سه ماهه اول و سوم است. اگر دندان عقل باعث عفونت یا درد شدید شد، مشورت با دندانپزشک ضروری است تا بهترین روش درمانی با در نظر گرفتن سلامت مادر و جنین انتخاب شود.
نتیجه گیری
دندان درد در حاملگی می‌تواند تجربه‌ای ناخوشایند و استرس‌زا باشد، اما خوشبختانه راه حل های ایمن و مؤثری برای تسکین آن وجود دارد. با استفاده از روش های خانگی مانند شستشوی دهان با آب نمک، کمپرس سرد و روغن میخک، می‌توانید درد و التهاب را به طور طبیعی کاهش دهید. در صورتی که درد شدیدتر باشد، مشاوره با پزشک و استفاده از داروهایی مانند استامینوفن یا آنتی‌بیوتیک های تجویزی می‌تواند به شما کمک کند. با رعایت روشهای گفته شده در این مقاله و مشورت با دکتر زیادلو در بهترین کلینیک دندانپزشکی قیطریه، می‌توانید سلامت خود و جنین را حفظ کرده و از درد دندان در دوران بارداری رهایی یابید.
سوالات متداول
- ایا دندان درد در بارداری برای جنین ضرر دارد؟
دندان درد در دوران بارداری می‌تواند باعث شود عفونت های دهانی درمان نشده، مانند پوسیدگی های عمیق یا بیماری های لثه، می‌توانند وارد جریان خون شوند و به عفونت های گسترده‌تری در بدن منجر شوند که در نتیجه خطر زایمان زودرس یا وزن پایین نوزاد هنگام تولد افزایش می‌یابد.
- آیا مصرف دنتافورت در دوران بارداری خطرناک است؟
دنتافورت حاوی مواد ضد التهابی است که ممکن است بر کبد جنین تأثیر بگذارد. بهتر است برای تسکین درد از روش های ایمن‌تر استفاده کرده و با پزشک مشورت کنید.
- آیا مراجعه به دندانپزشک در دوران بارداری خطر دارد؟
خیر، مراجعه به دندانپزشک در دوران بارداری ضروری است، مخصوصاً اگر دچار عفونت دندان شده باشید. پزشک از روش های ایمن برای درمان شما استفاده خواهد کرد.
- برای دندان درد در بارداری چه دارویی بخوریم؟
برای درمان دندان درد در حاملگی، استامینوفن (تایلنول) بی‌خطرترین گزینه است. داروهای ضدالتهابی مانند ایبوپروفن در سه ماهه اول و سوم بارداری توصیه نمی‌شوند. در صورت وجود عفونت، آنتی‌بیوتیک‌ها باید فقط با تجویز پزشک مصرف شوند.
مطلب پیشنهادی: اهمیت مراجعه به دندانپزشکی در دوران بارداری